Τίτλος δραστηριότητας
Για τον ρυθμό λέξεων, ήχων και συναισθημάτων
Διάρκεια
Ποικίλλει από λίγα λεπτά έως μιάμιση ώρα.
● Να σέβεστε πάντα τον ρυθμό μάθησης και τη διαθεσιμότητα του συμμετέχοντα. Στόχος είναι να έχει μια θετική εμπειρία και να ενθαρρυνθεί η επιθυμία του να συνεχίσει.
● Η ευελιξία σχετικά με το πρόγραμμα έχει ως στόχο να αφεθούν στην άκρη οι ανελαστικές πτυχές που συνδέονται με τον έλεγχο και να μπορεί ο συμμετέχοντας να είναι ο εαυτός του.
Συμμετέχοντες
Ο συντονιστής και ο συμμετέχων, με ή χωρίς πρόκληση νευροποικιλότητας.
Πρόταση δραστηριότητας από
APPROSH – DK Bel
Στόχοι
● Να αναπτυχθεί μια σχέση με τον συμμετέχοντα, να αποκτήσει σιγουριά για τις ικανότητές του, να βοηθηθεί στην επικοινωνία μέσω των τεχνών και να βιώσει μια ευχάριστη αμοιβαιότητα.
● Να αναπτύξει συγκέντρωση και από κοινού προσοχή με τους άλλους συμμετέχοντες. Μέσω της διαδικασίας δημιουργίας μέσω του ρυθμού.
Το ζητούμενο είναι η δημιουργία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά, ώστε οι προκλήσεις του χθες να αποτελέσουν νέα βάση εργασίας και να στοχεύουμε σε νέες προκλήσεις.
● Μια θεμελιώδης διάσταση πάνω στην οποία είναι σημαντικό να επιμείνετε: Η σχέση συμμετέχοντα-συντονιστή. Η ειλικρίνεια αυτής της σχέσης έχει σημαντική επίδραση στη φύση όλων των αλληλεπιδράσεων που θα ακολουθήσουν σε αυτό το εργαστήρι και, συνεπώς, επηρεάζουν την ταχύτητα της διαδικασίας κοινωνικοποίησης του συμμετέχοντα και «ανοίγματός» του στους άλλους.
● Όλοι, ανεξαρτήτως της κατάστασής τους και της ταμπέλας που τους έχει αποδοθεί, έχουν εκ φύσεως μουσικές και καλλιτεχνικές ικανότητες. Επομένως, πρέπει να αναγνωριστεί ότι έχουν και την ικανότητα να δημιουργούν και να συμβάλλουν στο περιεχόμενο του μουσικού εργαστηρίου.
● Κάτι που δεν είναι ακόμα γνωστό είναι το απαραίτητο στοιχείο της δημιουργικής διαδικασίας που ωθεί ένα άτομο να αναθεωρήσει τα μέσα που χρησιμοποιεί για αλληλεπίδραση, επικοινωνία και σύνδεση με τους άλλους.
Είναι ουσιαστικής σημασίας να έχουν οι συμμετέχοντες θετικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους και αμοιβαία ευχαρίστηση στη διαδικασία.
Υλικά
- Ένα κρουστό όπως τζέμπε, αλλά πρέπει να είστε προσεκτικοί. Κάποιοι συμμετέχοντες μπορεί να έχουν μεγάλη ευαισθησία στις δονήσεις από το τζέμπε. Μπορούμε να προτείνουμε να παίζουν τζέμπε με σφυράκι για κρουστά.
- Μπαγκέτες για κρουστά και σκαμπό.
- Μπορείτε να χρησιμοποιείτε και το σώμα σας σαν μουσικό όργανο. Για παράδειγμα, με τον χορό, χτυπήματα των ποδιών στο πάτωμα ή/και απλώς χτυπήματα στους μηρούς. Ενσωματώνουμε τη ρυθμική κίνηση του σώματος με διερευνητικό τρόπο.
- Χρησιμοποιούμε και τη φωνή για την έκφραση ορισμένων συναισθημάτων ή αισθήσεων.
- Κιθάρες, γιουκαλίλι και άλλα όργανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με διερευνητικό τρόπο και κάποτε να διευκολύνουν την πληρέστερη εμπειρία μάθησης.
Δεν έχει σημασία ποιο όργανο θα χρησιμοποιηθεί, γιατί το σημαντικότερο είναι τα άτομα να έρθουν σε επαφή και να βιώσουν την αμοιβαιότητα.
Προετοιμασία
● Να είστε ξεκούραστοι και πρόθυμοι να σεβαστείτε τον ρυθμό με τον οποίο μπορεί να λειτουργήσει ο κάθε συμμετέχων ή τον οποίο θα μπορεί να μας προτείνει. Να είστε έτοιμοι να γνωρίσετε τους άλλους.
● Εγκαταστήστε μια κάμερα για να βιντεοσκοπήσετε όλο το εργαστήρι. Η βιντεοσκόπηση του εργαστηρίου παρέχει, μεταξύ άλλων, ανατροφοδότηση για τη δουλειά σας —μέσω της αυτοαξιολόγησης— και προσφέρει επίσης ορισμένες λεπτομέρειες (συμπεριφορικές, μαθησιακές κ.λπ.) που πάντα κάποιος μπορεί να μην προσέξει πάνω στην ένταση της δράσης.
● Καθίστε σε απόσταση στην οποία νιώθει άνετα ο συμμετέχων. Πλησιάστε λίγο ανά διαστήματα και προσέξτε την αντίδρασή του.
Θα πρέπει τα πάντα να συμβάλλουν στην πρόκληση στιγμών αλληλεπίδρασης.
Βήματα/Οδηγίες
- Καλωσόρισμα: Αφιερώστε χρόνο για να καλωσορίσετε τους συμμετέχοντες σε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα και να δώσετε σημασία στο επίπεδο της δεκτικότητάς τους, το οποίο και θα κατευθύνει την υπόλοιπη άσκηση. Τους καλούμε να συμμετάσχουν.
- Είναι σημαντικό να γνωρίζετε κάπως τους συμμετέχοντες ώστε να δίνετε σημασία στις ιδιαίτερες ανάγκες και ευαισθησίες τους και να είστε ενήμεροι για παράγοντες πέραν της άσκησης που μπορεί επηρεάσουν την πορεία της. Αν χρειαστεί, χρησιμοποιήστε αυτές τις παύσεις ως ευκαιρίες για δημιουργία.
- Ζέσταμα: Προτείνετε ασκήσεις, περιστροφές, διατάσεις, ιδίως για την προετοιμασία του κορμού του σώματος προκειμένου να παίξει μουσικά όργανα. Προτείνετε κινήσεις και δώστε σημασία στις αντιδράσεις του συμμετέχοντα. Σύμφωνα με τις αντιδράσεις του, συνεχίστε το ζέσταμα. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε συγκλίνον καθρέφτισμα, ακολουθώντας έτσι την προτεινόμενη κίνηση ή αποκλίνον καθρέφτισμα, προς αντίθετες κατευθύνσεις ή απλώς να διατηρήσετε την αλληλουχία των κινήσεων. Κάντε τα καθρεφτίσματα εναλλάξ και πάντα δίνετε προσοχή στην απόκριση. Συνεχίστε σύμφωνα με τις αποκρίσεις των συμμετεχόντων. Ζητήστε από τον συμμετέχοντα να προτείνει ασκήσεις και ακολουθήστε αυτές τις πρωτοβουλίες.
- Συμπεριλάβετε τον συμμετέχοντα στην αλληλουχία από την αρχή, για να δημιουργηθούν αλληλεπιδράσεις. Δημιουργήστε μια σχέση.
- Προκειμένου να διατηρήσετε την προσοχή του συμμετέχοντα, μετρήστε δυνατά και εναλλάξτε την ταχύτητα των κινήσεων.
- Δίνοντας τον παλμό: Προτείνετε έναν παλμό, ένα τέμπο, και ενθαρρύνετε το άτομο να συμμετέχει. Έπειτα, ζητήστε από τον συμμετέχοντα να προτείνει έναν ρυθμό.
- Είναι σημαντικό να αποκτήσει σιγουριά για τις ικανότητές του ο συμμετέχοντας. Δείξτε του πόσο σημαντική είναι η δέσμευσή σας.
- Ρυθμικός γύρος: Προτείνετε έναν ρυθμό που θα επαναλαμβάνει ο συμμετέχοντας. Έπειτα, ζητήστε από τον συμμετέχοντα να προτείνει έναν ρυθμό και επαναλάβετέ αυτόν τον ρυθμό.
- Καθώς το κάνετε αυτό και από τις δύο πλευρές, ο συμμετέχων δέχεται ενθάρρυνση προκειμένου να καταλάβει τον «ρυθμό» της αλληλεπίδρασης και αυτό ευνοεί τον σεβασμό και την ακρόαση μεταξύ μουσικών.
- Συνεχίστε να μαθαίνετε τον συμμετέχοντα ρυθμούς, δίνοντας παράλληλα σημασία στη διαθεσιμότητά του, ώστε να σέβεστε τα όριά του και να διατηρείτε μια θετική εμπειρία.
- Σταδιακά, καθώς οι συμμετέχοντες μαθαίνουν περισσότερους ρυθμούς, θα τους αφομοιώνουν όλο και καλύτερα, και ο εμψυχωτής με τον συμμετέχοντα θα σχηματίσουν ντουέτο και θα πετύχουν τον συγχρονισμό.
- Ανατροφοδότηση για τη δραστηριότητα: Στο τέλος της άσκησης, αφιερώστε χρόνο στον συμμετέχοντα, δείτε τον βαθμό της ικανοποίησης ή της αγανάκτησής του, καθώς και της κατανόησής του, δεχτείτε τις αντιδράσεις του και λάβετε τες υπόψη στην επόμενη συνάντηση.
- Ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του συμμετέχοντα, μπορείτε να επαναλάβετε κάποιους από τους ρυθμούς που έμαθε και να τους συνδυάσετε για να δημιουργήσετε νέους, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο τη μάθηση.
Μέθοδος αξιολόγησης
Παρατηρήστε: το επίπεδο συμμετοχής, ενδιαφέροντος και το χρονικό διάστημα που ήταν διαθέσιμος ο συμμετέχων. Η απλή κίνηση να αγγίξει το τζέμπε ή/και να παίξει λίγο τον ρυθμό είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα κοινωνική και επικοινωνιακή ευκαιρία.
Ρωτήστε: τι ήταν εύκολο/δύσκολο, τι ένιωσε/ανακάλυψε, αν τον εξέπληξε κάτι…
Συμβουλές προς τους συντονιστές
- Ημι-καθοδηγητική προσέγγιση στις αλληλεπιδράσεις σας με τους συμμετέχοντες. Αυτή η στάση βοηθά τον συμμετέχοντα να είναι ο εαυτός του και παράλληλα παρέχει ένα ευέλικτο πλαίσιο.
- Πρέπει να γνωρίζετε πώς να προσαρμόζεστε στον συμμετέχοντα. Τα πάντα είναι μια ευκαιρία για μάθηση και αλληλεπίδραση. Οι συμμετέχοντες μπορεί να είναι ευαίσθητοι στις δονήσεις από το τζέμπε, οπότε μπορείτε να τους προσφέρετε άλλα όργανα ή άλλα βοηθήματα ώστε να συμμετέχουν. Το σημαντικότερο είναι να αναπτυχθεί μια ευχάριστη σχέση, να έρχεται το άτομο σε επαφή και να βιώνει την αμοιβαιότητα.
- Είναι σημαντικό να είναι ισότιμη η σχέση μεταξύ συντονιστή και συμμετέχοντα, να μαθαίνει ο ένας από τον άλλο.
- Βρείτε ή/και εδραιώστε ισορροπία στη μεταξύ σας σχέση.
Παραλλαγές
Έπειτα από διάφορα στάδια δράσης-αντίδρασης, σύγκλισης και απόκλισης, τα άτομα θα μπορούν να κινούνται συγχρονισμένα και να ζουν στιγμές δημιουργίας και ταυτόχρονης μουσικής απόλαυσης με αρμονία.
Μέθοδοι
Η δραστηριότητα καθρεφτίσματος έχει υιοθετηθεί από το «Θεατρικά Παιχνίδια για Ηθοποιούς και Μη Ηθοποιούς» του Augusto Boal (Routledge, 2002).
Οι έννοιες της Σύγκλισης / Απόκλισης / Διατήρησης προέρχονται από την «Communication Accommodation Theory» των Giles και Ogay.
Giles, H. Ogay, T. (2007). Communication Accommodation Theory. In Whaley, B. B., Samter, W. (Eds.), Explaining communication: Contemporary theories and exemplars (pp. 39–59) Lawrence Erlbaum Associates Publishers NJ.
Η μέθοδος APPROSH, που αναπτύχθηκε από τους Mohamed Ghoul, Lucie Beauregard και Nathanaël Labrèche, βασίζεται σε πάνω από 20ετή πείρα και έχει αποτελέσει αντικείμενο πανεπιστημιακής έρευνας:
- ομάδα LARESCO, Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Αμπίτιμπι-Τεμισκαμάνγκε (Κεμπέκ – Καναδάς) 2007,
- ομάδα BAND, Πανεπιστήμιο Μακγκίλ του Μόντρεαλ (Κεμπέκ – Καναδάς) από το 2017.
